बेलौरी, कञ्चनपुर, असार ८।  कञ्चनपुरको बेलौरी नगरपालिकाले आगामी आर्थिक वर्ष २०८२/८३ का लागि महत्वाकांक्षी योजनाहरू सहितको बजेट पारित गरेको छ । पन्ध्रौं नगर सभाबाट प्रारम्भिक प्रस्तावमा रु. १ करोड ८५ लाख थप गरी अन्ततः रु. ७६ करोड ६२ लाख ८० हजारको कुल बजेट अनुमोदन गरिएको हो । यद्यपि, नगर सभामा भएको यो वृद्धिका बाबजुद, पारित बजेट गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को रु. ७८ करोड २ लाख ७० हजारको बजेटभन्दा करिब रु. १ करोड ४० लाखले कम हो, जसले सङ्घीय र प्रदेश सरकारबाट प्राप्त हुने अनुदानमा आएको सङ्कुचनको यथार्थलाई उजागर गरेको छ । 

 नगर प्रमुख पोतिलाल चौधरीले नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेपछि नगर उपप्रमुख जोगराम चौधरीले सभामा रु. ७४ करोड ७७ लाख ८० हजारको प्रारम्भिक बजेट प्रस्ताव गर्नुभएको थियो । सभामा भएको विस्तृत छलफल र नगर सभा सदस्यहरूको सुझावपछि विभिन्न कार्यक्रमहरू समेट्नका लागि रु. १ करोड ८५ लाख रकम थप गर्ने निर्णय गरिएको हो । बजेटको मूल स्रोतमा सङ्घीय सरकारबाट प्राप्त हुने विभिन्न अनुदान (वित्तीय समानीकरण, सशर्त, विशेष र समपूरक) तथा राजस्व बाँडफाँडबाट करिब रु. ६५ करोड २५ लाख, प्रदेश सरकारबाट करिब रु. ४ करोड १७ लाख, आन्तरिक राजस्वबाट रु. ५ करोड ५६ लाख र गत वर्षको बचतबाट रु. ३ करोड ८० लाख रहने अनुमान गरिएको छ । बजेटको विश्लेषण गर्दा नगरपालिका आफ्नो स्रोत परिचालनमा भन्दा अन्तर-सरकारी वित्तीय हस्तान्तरणमा अत्यधिक निर्भर रहेको देखिन्छ, जुन बजेटको आकारमा आएको गिरावटको प्रमुख कारण हो । नगरपालिकाले बजेट वक्तव्यमा समेत सङ्घ र प्रदेशबाट प्राप्त हुने वित्तीय समानीकरण अनुदान र राजस्व बाँडफाँडमा आएको सङ्कुचनलाई प्रमुख चुनौतीको रूपमा स्वीकार गरेको छ ।  

बजेटले कृषि, पूर्वाधार, सामाजिक विकास र संस्थागत सुशासनमा नवीन र महत्वाकांक्षी कार्यक्रमहरू अघि सारेको छ । कृषि क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राख्दै स्थानीय उत्पादनको मूल्य शृङ्खला विकास गर्न केराको थामबाट धागो र उखुबाट खुदो (भेली) बनाउने उद्योग स्थापना गर्ने जस्ता कार्यक्रमहरू समावेश गरिएका छन् । यसका लागि कृषि कार्यक्रम शीर्षकमा रु. १ करोड ४० लाख विनियोजन गरिएको छ । त्यसैगरी, शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक सुरक्षामा समेत नगरले उल्लेख्य पहलकदमी लिएको छ । नगरका स्थायी बासिन्दा वा कर्मचारीले विद्यावारिधि (PhD) गरेमा एकमुष्ट रु. १ लाख अनुदान दिने, वडा नं. ७ र ९ मा बर्थिङ सेन्टर सञ्चालन गर्ने, र शव व्यवस्थापनका लागि ‘घरदेखि घाटसम्म’ सेवा प्रदान गर्न शववाहन सञ्चालन गर्ने जस्ता विशिष्ट कार्यक्रमहरू सार्वजनिक गरिएका छन् ।  

पूर्वाधारतर्फ, सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय सरकारको साझेदारीमा २५ किलोमिटर सडक कालोपत्रे गर्ने र बेलौरी-कलुवापुर चार लेन सडक तथा चक्रपथ निर्माणका लागि निरन्तर पहल गर्ने नीतिलाई बजेटले निरन्तरता दिएको छ । सेवा प्रवाहलाई सुदृढ गर्न ‘नगर प्रहरी’ गठन गर्ने र ‘डिजिटल नागरिक बडापत्र’ लागू गर्ने योजनाले संस्थागत क्षमता विकासमा नगरपालिकाको ध्यान केन्द्रित भएको देखाउँछ । बजेटको व्यय-भारमा नगरपालिकाको प्रशासनिक चालु खर्चका लागि रु. १५ करोड, गत वर्षको भुक्तानीका लागि रु. ४ करोड, र १० वटै वडाहरूका लागि वडा स्तरीय योजना सञ्चालन गर्न कूल रु. ३ करोड १४ लाख विनियोजन गरिएको छ । शिक्षा, युवा तथा खेलकुद कार्यक्रमका लागि रु. १ करोड ४० लाख र विपद् व्यवस्थापन कोषका लागि रु. १ करोड ८० हजार छुट्याइएको छ, जसले विकासका विविध क्षेत्रलाई सन्तुलनमा राख्ने प्रयास झल्किन्छ । समग्रमा, बेलौरी नगरपालिकाको आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को बजेटले वित्तीय स्रोतमा आएको सङ्कुचनको वास्तविकता र नगरको विकासका लागि राखिएका उच्च आकांक्षाहरूबीच सन्तुलन कायम गर्ने एक रणनीतिक दस्तावेजको रूपमा आफूलाई प्रस्तुत गरेको छ ।